فرصت سربازی برای کشف استعدادها

پایگاه رهنما:

دومین روز هفته دفاع مقدس در حالی به پاس رشادت‌های سربازان در طول جنگ تحمیلی به یاد شهدای سرباز، به نام روز سرباز در تقویم ثبت شده است؛ که حالا پس از گذشت چهار دهه از جنگ تحمیلی،‌ سربازان همچنان بازوان اصلی نیروهای مسلح در دفاع از کشور هستند، هرچند که نگاه به سربازی در طول این سال‌ها تغییرات بسیاری را تجربه کرده است.

سربازان اگر در سال‌های گذشته تنها نیروهایی موقت و پایینی در صف نیروهای مسلح محسوب می‌شدند، حالا چندسالی است که نگاه به سربازی تغییر فراوانی کرده است. اگرچه هنوز هم بسیاری به روند سربازی در ایران منتقد هستند و معتقدند که نیرو و زمان جوانان در بهترین سال‌های عمر آنها هدر می‌رود ولی بسیاری هم معتقدند که تنها نکات منفی سربازی را نباید دید و سربازی مزایای قابل توجهی برای جوانان دارد.

• خوب و بد سربازی

موافقان سربازی اجباری، با تاکید بر اینکه بدنه اصلی نیروهای نظامی و دفاعی کشور را سربازان تشکیل می‌دهند،‌ معتقدند که سربازان،‌ حافظان اصلی امنیت مرزهای کشور هستند و بدون وجود سربازان و خالی شدن پادگان‌ها از سربازان،‌ به تضعیف نیروهای نظامی منجر خواهد شد. از سوی دیگر،‌ موافقان معتقدند که این دوران موجب می شود تا جوانان نسبت به گذشته مسئولیت پذیرتر شوند و نسبت به کاری که انجام می دهند و کاری که به آن‌ها محول شده، مسئولیت‌پذیر باشند.

در مقابل این نظرات،‌ منتقدان سربازی اجباری، معتقدند که دو سال – کمی کمتر یا بیشتر – فرصت و زمان جوانان به بطالت یا انجام امور پایینی می‌گذرد،‌ نه تنها ثمری ندارد که باعث خرد شدن شخصیت جوانان نیز می‌شوند. این عده معتقدند که یکی از شعارهای اصلی خدمت سربازی این است که غرور کاذب از جوانان گرفته شود؛ اما آنقدر در این موضوع اضافه افراط می‌شود که موجب خرد شدن عزت نفس جوانان می‌شود.

اما با وجود این نگاه‌ها،‌ سربازی اجباری در طول یک دهه از عمرش در ایران،‌ تغییرات بزرگی را تجربه کرده است. از اصلاح حقوق دریافتی سربازان گرفته تا آموزش‌های مهارتی در طول سربازی و آموزش‌های زندگی در این دوران، همگی شرایط متفاوتی را نسبت به گذشته برای سربازان ایجاد کرده است.

• تبدیل کارت پایان خدمت، به گواهی مهارت کاری

قانون وظیفه عمومی، به کارگیری مشمولان وظیفه یا سربازان غایب یا فراری را جرم تلقی کرده و برای کارفرمایان جریمه در نظر گرفته است. برای مشمولان غایب یا فراری هم مجازات‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است. سربازان امکان خروج از کشور را ندارند و حتی از دریافت تسهیلات بانکی هم محروم هستند. همه اینها باعث شده تا عمده پسران، پس از ورود به سن مشمولیت – چه پس از دوران مدرسه و چه پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه – یکی از دغدغه‌های خود را سربازی اعلام کنند. اما همین سربازی می‌تواند یک فرصت بی‌بدیل برای کشور باشد تا ضمن تأمین نیروهای دفاعی کشور، بخشی از فرصت سربازی را به مهارت آموزی جدی سربازان اختصاص دهند تا کارت پایان خدمت،‌ ضمن پایان دادن به همه محرومیت‌ها، گواهی مهارتی برای ورود به بازار کار هم باشد.

همچنین، فرصت سربازی، زمان مناسبی برای رفع مشکلات روحی و روانی جوانان است. امروزه بسیاری از فارغ التحصیلان رشته‌های مشاوره،‌ روانشناسی و روانپزشکی هم مانند سایر جوانان باید دوره خدمت سربازی را بگذرانند و دوره سربازی فرصت خوبی است تا با استفاده از این نیروها،‌ برخی مشکلات روحی و روانی که منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی در طول دوره سربازی می‌شود را اصلاح کنند. کما اینکه بسیاری از کارشناسان معقتدند اگر در پادگان ها مراکز مشاوره راه اندازی شود، اثر قابل توجهی در کاهش آسیب های اجتماعی در دوران خدمت خواهد داشت.

دوره سربازی، دوره آموزش، تعالی و آماده شدن برای ورود در بازار کار و زندگی پر تلاش است؛ اگر پسر جوانی پس از دوران مدرسه به خدمت سربازی آماده شود،‌ باید آموزش‌های بیشتری برای حضور در جامعه ببیند و اگر جوانی پس از دانشگاه به سربازی می‌آید نیاز دارد تا علم دانشگاهی را با مهارت همراه کرده و آماده ورود به بازار کار و زندگی جدی شوند. در این دوره می‌توان استعدادهای مختلف را همانند جواهراتی گران بها شناسایی کرد و پس از این دوره، برای حضور در بخش های مختلف جامعه از آنها استفاده کرد.  شاهرخ صالحی کرهرودی